Natuurwetgeving - Beschermde soorten

Vogels

in art 3.1 is het beschermingsregime voor vogels opgenomen. Het is verboden alle van nature in Nederland in het wild levende vogels (volgens art 1 van de Vogelrichtlijn) te doden of te vangen, nesten, rustplaatsen of eieren te vernielen of te beschadigen of deze weg te nemen/te rapen. Tevens is het opzettelijk verstoren verboden, voor zover dat van wezenlijke invloed is op de staat van instandhouding van de soort. Van sommige soorten vogels is het nest jaarrond beschermd, ook buiten de broedtijd.

Voor vogels geldt een vrijstelling indien gewerkt volgens een door de minister goedgekeurde gedragscode. Dit houdt vaak in dat er een werkprotocol moet worden opgesteld.

is het niet mogelijk volgens een gedragscode te werken of schade op een andere manier te voorkomen dan moet een ontheffing worden aangevraagd. Een ontheffing kan alleen worden afgegeven als daar een wettelijk belang voor aanwezig is. Voor vogels is ruimtelijke inrichting of ontwikkeling geen geldend wettelijk belang.

Soorten van de Habitatrichtlijn

In artikel 3.5 van de Wet natuurbescherming is het beschermingsregime voor soorten van de Habitatrichtlijn beschreven. Het is verboden in het wild levende dieren genoemd in bijlage IV van de Habitatrichtlijn, bijlage II bij het verdrag van Bern of bijlage I bij het verdrag van Bonn in hun natuurlijke verspreidingsgebied opzettelijk te doden of te vangen, opzettelijk te te verstoren, eieren te vernielen of te rapen, voortplantingsplaatsen of rustplaatsen te beschadigen of te vernielen. De bescherming van plantensoorten die zijn genoemd in bijlage IV van de Habitatrichtlijn of bijlage I van het verdrag van Bern heeft betrekking op een verbod tot plukken, verzamelen, afgesnijden, ontwortelen en vernielen.

Soorten van de Habitatrichtlijn zijn onder andere de bever, hamster, hazelmuis, lynx, noordse woelmuis, otter, wolf en wilde kat, alle vleermuizen, walvisachtigen, boomkikker, geelbuikvuurpad, heikikker, kamsalamander, knoflookpad, poelkikker, rugstreeppad, vroedmeesterpad, gladde slang, muurhagedis, zandhagedis, een beperkt aantal vissen (houting en steur), een aantal vlinders, libellen (o.a. groene glazenmaker) en en kevers, weekdieren, en plantensoorten Drijvende waterweegbree, Groenknolorchis, Kruipend moerasscherm en Zomerschroeforchis.

Voor deze categorie soorten is het soms mogelijk te werken met een goedgekeurde gedragscode op grond waarvan een vrijstelling mogelijk is. Dit betreft enkel situaties waarbij sprake is van 'bestendig beheer en onderhoud'.

Is er geen gedragscode, dan moet er ontheffing worden aangevraagd. Een ontheffing is alleen mogelijk als er een bij wet genoemd belang aanwezig is (art. 3.8).

Nationaal beschermde soorten

In artikel 3.10 is de bescherming van soorten opgenomen die niet vallen onder Vogelrichtlijn of Habitatrichtlijn. In een bijlage, onderdeel A, bij de Wet Natuurbescherming zijn een groot aantal zoogdieren, amfibieen, reptielen, vissen, dagvlinders, libellen en kevers genoemd, waarvoor het verboden is deze opzettelijk te doden of te vangen en/of de vaste voortplantingsplaatsen of rustplaatsen opzettelijk te beschadigen of te vernielen. Bovendien zijn een aantal beschermde plantensoorten opgenomen.

Tot de nationaal beschermde soorten behoren alle zoogdieren (met uitzondering soorten die al via de Habitatrichtlijn zijn beschermd en met uitzondering van huismuis, bruine rat, zwarte rat en mol), alle overige amfibieen en reptielen, een aantal vissoorten (beekdonderpad, beekprik, elrits, europese rivierkreeft, gestippelde alver, grote modderkruiper en kwabaal), een flink aantal vlinders en libellen, het vliegend hert en 76 (veelal zeldzame) plantensoorten.

De provincies hebben de mogelijkheid door middel van een provinciale verordening algemene vrijstellingen te geven voor deze soorten. Dit kan verschillen per provincie. Met name algemene soorten zoogdieren en amfibieen zijn vrijgesteld.

Is er geen vrijstelling dan is het in sommige gevallen mogelijk met een door de minister goedgekeurde gedragscode te werken.De goedgekeurde gedragscodes zijn op de site van RVO gepubliceerd.